ماه گذشته زمانی بود که بزرگی تابش هارتلی2 به حدود قدر پنج و شش رسید. میتوان این دنباله دار را با چشم غیر مسلح تا حدودی غیر واضح در مکانهای خیلی تاریک با نور ماه کم ، یا به وضوح با دوربینها و تلسکوپها از مکانهای مختلف مشاهدهکرد. روشنایی هارتلی2 و سرعت غیرعادیاش در عبور از صورفلکی همه نشاندهنده چگونگی نزدیکشدن این جرم به زمین است: در روز چهارشنبه28 مهر89 تنها 12/0 واحد نجومی فاصله داشت(11 میلیون مایل و یا 18 میلیون کیلومتر) از زمانیکه این پدیده کشف شد، این نزدیکترین فاصله یک دنباله دار در چند قرن اخیر به زمین میباشد. جمعه 9 مهر، دنبالهدار که با جدایی 5/10 درجه از جنوب آلفا ذات الکرسی عبور کرد و به سمت شمال شرقی در طول وقت عصر گاهی بدون حضور نور ماه حرکت میکرد. شاید هفتمین بزرگی که تا کنون باشد که باید روشناییاش حداقل تا 9 هفته آینده باقیبماند.
اکنون فاصله این دنباله دار از زمین تقریباً 18/0 AU میباشد و بیشتر روشنایی اش با وجود متمرکز بودن در یک نقطه کوچک نمایان خواهدشد. پس با این وجود اگر شما بتوانید ستاره ای با ششمین حد بزرگی قدر آن با چشم غیر مسلح مشاهده کنید، دیدن هارتلی2 دشوارتر خواهدبود.
نور ماه یک عامل اصلی شروع دوباره در حدود 23 و 24 مهر میباشد. چهارشنبه 28 مهر89 ، دنبالهدار از فاصلهای حدودA.U 0.12 به زمین نزدیک شد. در این تاریخ، این مهمان ناخوانده از جنوب عیوق درخشان در صورت فلکی ثور عبور کرد.
در پایان اکتبر2010 ، دنبالهدار باید هنوز درحدود پنجمین بزرگی خود باشد. اما الآن در برج جوزا است، پس نخواهد توانست ارتفاع بلندی را تا اواخر شب بدست آورد.
در زمان حضیض از خورشید در 28 اکتبر بهA.U 1.06 می رسد. اما در صبح این روز نزدیکترین بخش ماه فقط چند درجه دورتر قرار دارد. در دهم آبان دوباره می توان بدون ماه به تماشای هارتلی2 نشست. اما الآن دنبالهدار در حال حرکتکردن و دورشدن از خورشید و زمین است، و حدوداً هر دو هفته دورتر و دورتر شده و کمکم محو میشود. در نیمهشبی در آبان مسیر دنبالهدار از جنوب جوزا و تکشاخ از میانکشتی دم خواهدبود. در اواسط آبان قدر آن در شرق ستاره شعرای یمانی حدود 7 و 8 میباشد.
در اواسط آذر در دهمین اندازه خود در حالیکه هنوز در شرق شعرای یمانی است محو میشود.
و اکنون فضاپیمای EXPOXI برای رویارویی مهیا میشود، تلسکوپ فضایی هابل از مرکز تراکمات گازی داخلی دنباله دار عکس میگیرد. نورانیترین نقطه در این عکس تنها 1 ثانیه قوس پهنا دارد. عدم جریانهای سریع نشانگر این است که تمام سطح هسته با مقادیر مختلف گاز وغبار فوران میکند و میتواند بیانگر این باشد که دنبالهدار نسبتاً تازه بوده و هنوز قشر کثیفی در سطح آن گسترش نیافتهاست.
تاریخ پرواز فضاپیما Epoxi
تمام توجهات به پرواز پنج شنبه 13 آبان89 برای تصویر برداری هسته دنبالهدار هارتلی2 است که توسط فضاپیمای EPOXI ناسا انجاممی گیرد. ماموریت این فضاپیما ضربات عمیق نامداشت(deep Impact) که با فرستادن با شتاب بسیار زیاد در هسته دنبالهدار Tempel1 طی پروازی در جولای 2005 همراه بودهاست. کاوشگر عکسها و اطلاعات دیگر را در فاصلهای حدود 600 مایل( 1000 کیلومتر) دریافت میکرد. نام جدید ضربات عمیق EPOXI میباشد که مخففی هوشمندانه از "توصیف و مشاهده سیارات ورای خورشید" و "تحقیقات وسیع ضربات عمیق"(DIXI) میباشد.
مدارکی که از مشاهدات تلسکوپ فضایی هابل در 25 سپتامبر بدست آمده ثابتمیکند هسته هارتلی 2 کوچک است و احتمالاً حدود 9/0 مایل(5/1 کیلومتر) پهنا دارد. هابل همچنین ثابتکرد فوران گاز و غبار از100% هسته هارتلی از سطح خود و نه از روزنههای مجزا فوران میکند. از آنجاییکه هارتلی2 از Tempel1 کوچکتر اما فعالتر میباشد دانشمندان بسیار مشتاقند که شباهتها و تفاوتهای بین ایندو دنبالهدار کوتاه مدت را کشف کنند.
رولاندو ولیگاستری از هارتلی2 /103p در 6سپتامبر به وقت جهانی عکسبرداری کرد و از یک تلسکوپ فضایی 10 inch f/3.4 Takashi Epsilon 250 استفادهکرد.
تاریخچه رد گیری این دنبالهدار
چطور امکانپذیر است که یک دنبالهدار کوتاهمدت که قابل دیدن با چشم غیرمسلح است تنها تا 24 سال پیش کشف نشدهباشد؟!
مالکولم هارتلی اولینبار آن را در 16مارس 1986 در هفدهمین یا هجدهمین بزرگی آن در طول آسمانپیماییاش با تلسکوپ 2/1 متری انگلیسی Schmidt درSiding spring استرالیا کشفکرد. مجموعههایی از اندازهگیریهای انجامشده مشخصکرد که این دنبالهدار کوتاهمدت است و هر6 سال به دور خورشید میچرخد. از آن جاییکه این دومین دنبالهداری بود که توسط هارتلی کشف شد، به نام هارتلی2 نامگذاری شد.
استفاده از عنوان103P نشانگر این است که این دنبالهدار صد و سومین دنبالهدار با یک دوره محاسبه شده در چرخش مداری میباشد.
ردپای مسیر هارتلی2 مشخص کرد که بهتازگی در این مدار گردش جاریاش افتادهاست. سه برخورد نزدیک با مشتری (A.U33درسال 1982، A.U09.0 درسال 1971 وA.U 0.23درسال 1947) مسیر این دنبالهدار را تغییرداده و به سمت خورشید نزدیکتر کرده است. قبل از این برخوردها هارتلی2 هرگز ازA.U 2 به خورشید نزدیکتر نبودهاست، و بدون مواجهت با خورشید مدار را ترک میکرد. بازگشت بعدی هارتلی2 در1991 بود، در سپتامبر آن سال درخششی به اندازه قدر 8 داشت و مجدداً در دسامبر 1997 بازگشت. بازگشتش در 2004 در حالیکه خیلی دور از زمین بود بازگشتی ناچیز محسوب میشد.
و حالا از روبرو و مرکز آن هنوز بهترین نما را میتوانید داشتهباشید، پس تا میتوانید از آن لذت ببرید.
*ماه گذشته و عبور این بار
8 اکتبر: مشاهده دنبالهدار هارتلی 2 و خوشه پرسئوس در این تاریخ و در ساعت 30/2 به وقت جهانی. پائولو کندی از ایتالیا در این باره نوشتهاست: من از دوربین zenith با سرعت بالا با دهانه لنز 8 اینچی با f2 و یک دوربین(SBIG.ST8300M) همچنین یک CCD در ابعاد2*2 به نمایش گذاشتم.
14 اکتبر: همکار کندی تونی فلاندرز، دنبالهدار هارتلی 2 را کمی بعد از غروب ماه از مقر مورد علاقهاش در حومه شهر آرلینگتون-ماساچوست مشاهده کرد. این دنباله دار با وجود رقابت بین دوربینهای 60*12 قابل مشاهده بود و در 7 * 40 اینچیاش نسبتا جذاب به نظر میرسید هاله روشن داخلی آن حدود 4 درجه در اطرافش قابل دیدن بود.
از یک مقر حومه شهری هارتلی2 از نظر اندازه قابل مقایسه با یک کهکشان در هشتمین سطح بزرگی خود میباشد. مشخص کردن محل دقیقش کلیدی برای تشخیص آن میباشد.
در هفته بعد، دنبالهدار به سرعت فوق العاده ای به اندازه 3 درجه در میان آسمان شب به سمت جنوب شرقی حرکت کرد که این سرعت باعث حرکت آهستهتر آن در آسمان عصرگاهی شد. بعلاوه ماه تا نیمهشب و کمی بعد از آن غروب نکرد و به همین علت بیشتر مردم در ساعاتی قبل از طلوع آفتاب به راحتی خواهند توانست آن را پیدا و مشاهدهکنند.
11 اکتبر: امروز صبح آلن ویتمن نوشت: دنبالهدار هارتلی 2 اکنون با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است. وی آن را در یک مقر تاریک در جنوب پنتیکتون در بریتیش کلمبیا مشاهدهکرد. وی گفت این دنبالهدار کمی آسانتر از M33 در کهکشان مثلث است و این بدین معناست که هنوز برای بیشتر مردم غیر قابل مشاهده میباشد.
S&T آلن مک رابرت شب گذشته در حالیکه دنبالهدار را با دوربینهای 50*8 زیر آسمانهای تاریک و معتدل نیوهمپشایر مشاهدهمیکرد، آنرا زیبای آسان نامید! او گفت: این دنبالهدار بزرگ و گرد است، و تقریبا با درخششی که سبز –خاکستری تیره است احاطهشده و با تراکم گاز مایع بسیار کمی دیدهمیشود.
8 اکتبر: هارتلی 2 با تراکم بسیار کم گاز مایع، اما با یک Diffuse coma ( پوشش گازی براکنده اطراف هسته دنباله دار )بزرگ، به شکلی کاملاً متفاوت در میان مقادیری از تابشهای آلوده نمایان شد. مشاهدهکنندگان بزرگی آن را رویهم رفته از 5/3تا 7/2 درجه گزارش کردند.
6 اکتبر: در شبهای پنجشنبه و جمعه، هفتم و هشتم اکتبر، دنبالهدار هارتلی2 بهآهستگی به سمت جنوب با شکوهخوشه ستاره ای در صورت فلکی پرساوش حرکت کرد. هاله این دنبالهدار کاملاً پراکنده با سطحی نسبتاً براق میباشد. پس برای مشاهده آن توسط دوربین و تلسکوپ به آسمانی تیره و بدون ابر احتیاج است.
4 اکتبر: بیشتر مردم در تعطیلات آخر هفته این دنباله دار را یا دیدهاند یا تلاش خود را برای دیدن آن کردهاند. همکار آلن، تونیفلاندرز با دوربین 50*10 این دنباله دار را در آسمانهای نسبتاً تاریک و بدون ابر پیدا کردهاست. البته پیداکردن آن در بین توده زیادی از ستارههای ذات الکرسی کمی مشکل بود، اما به قدر کافی آشکار بود که بتوان آنرا که کوچک و درخشان است دید.
دنبالهدار با آن هاله بیضی شکل با روشنایی جزیی مرکزیاش در اندازهای حدود6 تا 8 درجه کاملاً جذاب بود. هاله نسبتاً پراکنده دیده می شد.به طوریکه اغلب مردم که در آسمانهای حومه شهر سعی کردهبودند آنرا پیدا کنند یا موفق نشدهبودند یا به سختی توانسته بودند آن را ببینند.
منبع://iaas.ir